Corona-cijfers 23 maart 2020

Onze overheid en het RIVM gaan ervan uit dat het niet meer zal lukken om het Coronavirus op dit moment, zonder vaccin, wereldwijd uit te bannen. Zoals Rutte vorige week ook zei, betekent dat dat we er rekening mee moeten houden dat veel mensen op enig moment besmet zullen raken. Dat zal helaas tot gevolg hebben dat mensen zullen overlijden aan het Coronavirus. 

RIVM en overheid hebben vervolgens – naar mijn mening terecht – als uitgangspunt genomen dat voorkomen moet worden dat onnodig veel mensen overlijden, bij voorbeeld door een tekort aan IC-plaatsen. Als dat het uitgangspunt is, moeten we dus goed het aantal beschikbare IC-bedden in de gaten houden. De overheid moet die maatregelen nemen die ervoor zorgen dat de IC-capaciteit voldoende is, maar aan de andere kant geen maatregelen nemen die ervoor zorgen dat deze situatie onnodig lang gaat duren. Ook aan de beperkende maatregelen kleven immers uiteindelijk (grote) nadelen. Vanuit de Jeugdbescherming komen signalen dat langer thuishouden van kinderen tot meer gevallen van kindermishandeling zal leiden (https://slachtofferwijzer.nl/nieuws/coronavirus-kinderen-veilig-thuis/). De bevolkingsonderzoeken zijn opgeschort – als dat lang gaat duren, kan dat mogelijk leiden tot een hogere sterfte aan borst-, baarmoederhals- en darmkanker. Als de zorgopleidingen lang(er) dicht blijven, heeft dat op termijn gevolgen voor het aantal artsen en verpleegkundigen, en daarmee de toegang en kwaliteit van zorg in de toekomst.

Het is dus schipperen tussen het Scylla van te zware maatregelen met een (toekomstig) negatief effect op de samenleving en het Charybdis van te lichte maatregelen met een negatief effect op het aantal sterfgevallen aan COVID-19.

De Stichting NICE houdt dagelijks bij hoe het zit met de IC-bezetting als gevolg van COVID-19 (https://www.stichting-nice.nl/covid-19-op-de-ic.jsp). Op dit moment liggen er 376 patiënten met COVID-19 op de IC. De cijfers worden veelvuldig geupdate, maar Stichting NICE zegt dat er wel wat achterstand kan zijn bij het aanleveren. Volgens de NVIC (https://nvic.nl) was de capaciteit gisteren voldoende. Omdat we in Nederland (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/artsen-over-hun-keuzes-boven-de-70-niet-naar-de-ic-dat-zijn-indianenverhalen~bf770c72/) het gesprek aangaan met mensen waarbij ziekenhuisopname of IC-opname vermoedelijk meer negatieve dan positieve effecten heeft, zien we dat er veel meer mensen buiten de IC dan op de IC sterven. Dat zal betekenen dat de gemiddelde leeftijd op de IC in Nederland lager zal liggen dan bij voorbeeld in Italië. Dat is positief, omdat deze mensen hopelijk vaker genezen de IC zullen verlaten, maar betekent wel dat de IC-bedden langer bezet zullen zijn. Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen veelal na 4-7 dagen op de IC overlijden, maar als ze niet overlijden daarna nog dagen – soms weken – op de IC moeten blijven totdat ze voldoende hersteld zijn. Er zijn nu 36 mensen op de IC gestorven (NICE ververst de cijfers heel vaak, zodat de cijfers waarschijnlijk gewijzigd zijn als je op een later moment kijkt). Dat betekent dat er tot nu toe maar 27 mensen levend de IC hebben verlaten (440 IC-opnames totaal minus 377 IC-opnames nu minus 36 overleden patiënten).

Op basis van de IC-cijfers had ik goede hoop dat de effecten van de “Brabantse” maatregelen van maandag 9 maart jl. (stoppen met handen schudden, thuisblijven bij verkoudheid en in Brabant thuiswerken als mogelijk) zichtbaar zouden worden. Zo is het aantal opnames op de IC – conform verwachting – na de verwachte piek op vrijdag 20 maart jl. afgenomen en neemt het aantal patiënten op de IC niet toe. Dat leek mij positief nieuws. Ik hoopte dan ook dat ook het aantal nieuw opgenomen patiënten een dalende trend zou laten zien. 

Helaas is dat niet zo. Volgens het RIVM zijn tot nu toe 1230 mensen opgenomen (geweest) in het ziekenhuis, sinds gisteren 242 nieuwe opnames. Dat is een enorme stijging ten opzichte van de afgelopen dagen – 60% meer dan gisteren (toen 152 nieuwe opnames). Zijn dit de effecten van de last-minute Corona-borrels van het weekend van 14-15 maart of van de toevlucht van Belgen naar het “vrije” Nederland in dat weekend? Of juist van de opa’s en oma’s die de afgelopen week/weken meer op de kleinkinderen zijn gaan passen? Zonder de leeftijd en de locatie van de patiënten te kennen, is daar niets over te zeggen. De gemiddelde leeftijd van de overleden Corona-patiënten is, zo zegt het RIVM voor het eerst, 82 jaar (55-97). Dat past ook bij de analyse aan het begin van deze blog dat veel ouderen zonder opname thuis of in het verpleeghuis sterven.